Chỉ số IQ và phương pháp xác định IQ@
@Đầu tiên là xác định chỉ số IQ là gì@
IQ là ký hiệu lấy hai chữ cái đầu của từ tiếng Anh là “Intelligence
Quotient”, thường dịch là thương số trí tuệ hay còn gọi là chỉ số thông
minh. Chỉ số này của mỗi người nói lên năng lực trí tuệ của người đó. Ta
có thể hình dung khả năng đó qua câu chuyện sau đây:
Edidon cần tính dung tích một bóng đèn hình quả lê, ông giao nhiệm vụ đó
cho trợ lý Chapton (tốt nghiệp đại học y khoa Toán). Hơn một tiếng đồng
hồ, Chapton loay hoay mãi với các công thức dày đặc mà vẫn chưa tính
ra. Edidon đi qua, nói: “Có gì phức tạp lắm đâu!”. Ông mang chiếc bóng
đèn ra vòi, hứng đầy nước và nói với Chapton: “Anh đổ nước vào ống đó,
xem dung tích là bao nhiêu. Đó là dung tích của bóng đèn”.
Từ câu chuyện trên ta thấy người thông minh là người có khả năng vượt
trội về mặt trí tuệ so với nhiều người khác. Việt Nam cũng có nhiều câu
chuyện về người thông minh và có lẽ chỉ số IQ không hề xa lạ với nhiều
người Việt Nam, đặc biệt là những người làm công tác y tế và giáo dục.
Về khái niệm, hầu hết mọi người đều có được ý niệm trực giác về trí
thông minh. Có nhiều từ dùng để chỉ những khác biệt về mức độ thông
minh: sáng dạ, lanh lợi, thông minh, tài tình, khôn ngoan, láu lỉnh,
chậm hiểu, tối dạ, ngu đần, đần độn v.v…Mấy năm gần đây, một số chương
trình quảng cáo trên truyền hình về thực phẩm cũng thường nhắc đến chỉ
số IQ, đến quan hệ giữa thông minh và trí não. Điểm cần nhấn mạnh trước
tiên là chỉ số IQ không phải bất biến. Ngoài yếu tố dinh dưỡng hợp lý,
tùy thuộc hoàn cảnh giáo dục, môi trường giao tiếp và môi trường văn hóa
cộng với sự năng động của cá nhân, chỉ số IQ có thể thay đổi sau một
thời gian.
@cách đo chỉ số IQ@
Để có phương pháp đo IQ một cách khoa học, ta cần tìm hiểu định nghĩa
thuật ngữ “trí thông minh”. Bởi đây là một khái niệm quan trọng làm cơ
sở lý luận cho việc đo lường. Năm 1921, một tạp chí nghiên cứu hỏi 14
nhà tâm lý học và giáo dục học nổi tiếng về định nghĩa trí thông minh.
Kết quả nhận được 14 định nghĩa, trong số đó các chuyên gia nhấn mạnh
đến “khả năng học tập từ kinh nghiệm” và “khả năng đáp ứng với môi
trường”. Năm 1986, những nhà nghiên cứu lập lại câu hỏi định nghĩa trí
thông minh với 25 chuyên gia. Kết quả thu được là nhiều định nghĩa khác
nhau, liên quan đến: (1) khả năng đáp ứng tổng quát với một vấn đề mới
trong cuộc sống; (2) năng lực để tham gia vào việc tư duy trừu tượng, sự
điều chỉnh
đối với môi trường; (3) khả năng về tri thức và sở hữu tri thức; (4) khả
năng tổng quát về tính độc lập, tính sáng tạo và hiệu quả trong khi suy
nghĩ; (5) khả năng để thu nhận được khả năng; (6) sự nắm bắt các mối
quan hệ có liên quan; (7) khả năng để đoán xét, để hiểu được ý nghĩa và
để lập luận; (
suy diễn các mối quan hệ; (9) năng lực nhận thức chung,
bẩm sinh.
Chỉ số IQ của con người chia làm 7 yếu tố là
V = sữ lĩnh hội ngôn từ (vebal comprehension).
W = hoạt bát ngôn ngữ (word fluency)
N = khả năng vận dụng tài liệu chữ số (Number).
S = năng lực không gian (space)
M = trí nhớ )memory).
P = tri giác (perceptual).
R = khả năng suy luận (reasoning).
Công thức tính IQ:
Để tính toán chỉ số IQ, công thức ban đầu được lập nên là:
IQ = MA x 100
CA
Trong đó: MA (Mental Age) là tuổi trí tuệ, tính bằng tháng, quy từ điểm trắc nghiệm.
CA (Chronological Age) là tuổi thực tế tính bằng tháng, theo thời gian sinh trưởng của mỗi người).
Thí dụ: Một nhi đồng tuổi đời tròn 8 năm, khi làm một test trí tuệ đạt
được tuổi trí khôn tương đương trẻ em 10 tuổi, chỉ số thông minh của em
bé này là:
IQ = 10 x 12 x 100 = 125
8 x 12
Tuy nhiên, cách tính này đã bộc lộ nhược điểm là không đại diện được cho
mọi lứa tuổi và mọi hình thái trí tuệ phức tạp của con người. Về sau,
nhiều cách tính khác được đề nghị. Như Wechsler trong các trắc nghiệm
trí tuệ dùng cho trẻ em và cho người lớn đã sử dụng điểm IQ chuyển hóa.
Đây là loại điểm IQ chuyển đổi từ điểm số bài trắc nghiệm của một người
sang loại thang đo tiêu chuẩn, dựa trên lý thuyết cho rằng những điểm số
trắc nghiệm của một dân số người được phân bố bình thường, và thang này
có điểm trung bình = 100 độ lệch tiêu chuẩn = 15. Công thức tính:
IQ = 100 + 15 Z
Z là điểm biến đổi từ điểm số bài trắc nghiệm theo công thức Z = X - µ , trong đó µ và σ
σ
lần lượt là điểm trung bình và độ lệch tiêu chuẩn các bài làm của nhóm
đông người chọn làm đại diện cho dân số. Giải thích các loại IQ
Khoảng điểm IQ
Mô tả ý nghĩa
Tỷ lệ % trong dân số
40 – 55
Rất kém
0.13%
55 – 70
Chậm phát triển tâm thần
2,14%
70 – 85
Kém thông minh
13,59%
85 – 115
Trí tuệ bình thường
68,26%
115 – 130
Thông minh
13,59%
130 – 145
Trí thông minh cao (có tài)
2,14%
145 – 160
Thiên tài
0,13%
“Hai con gà và 4 con chó có tất cả 22 chân” Đúng Sai
Câu hỏi không khó nhưng về khía cạnh trí tuệ, để xác định câu này là
đúng hay sai, người trả lời cần sử dụng nhiều kỹ năng khác nhau:
1. Có kiến thức tổng quát về cơ thể các con gà và chó.
2. Hiểu các quy tắc số học đẻ nhân 2 với 2, 4 với 4 và cộng 16 với 4.
3. Hiểu về phương tiện đại số rằng một đơn vị “gà” bằng hai đơn vị “chân”, một đơn vị “chó” bằng bốn đơn vị “chân”.
4. Phải đối chiếu tổng các chân con vật với con số hai mươi hai, theo cách hợp logic.
5. Phải lưu giữ các tổng từng phần trong trí nhớ ngắn hạn để thuận tiện cho việc so sánh các tổng.
6. Sử dụng nhận thức bằng thị giác để có hình ảnh các con vật trong óc nhằm lượng giá dễ dàng hơn các thao tác tính toán số học.
7. Vốn từ vựng phải sử dụng để hiểu ý nghĩa các từ trong bài toán.
8. Nếu một số từ viết (hoặc đọc) sai chính tả, bài toán sẽ đổi khác so
với bài toán đã cho, hoặc lỗi khi in ấn cũng làm sai lệch dữ kiện bài
toán.
9. Cần sử dụng tất cả kỹ năng trên trong một khoảng thời gian rất ngắn
và tốc độ tính toán cần phải đủ nhanh để cho ra một lời giải được xác
định trong khoảng thời gian được phép.
10. Khả năng trực giác cần được sử dụng để cảm nhận chung về câu phát
biểu. Trực giác này dùng để duyệt qua, xem xét sự chơi chữ, ý nghĩa kép
trong ngữ cảnh, hay các khía cạnh bị làm sai lạc.
Nào, bây giờ bạn hãy thử hoàn thành 3 câu hỏi ngay dưới đây.
Làm trong 60 giây
1. 2 con vịt và 2 con chó có tổng số chân là 14
Đúng Sai
2. Một cái bánh có thể cắt thành hơn 7 miếng chỉ với 4 nhát cắt theo đường thẳng xuyên qua tâm cái bánh.
Đúng Sai
3. Hai trong các số sau đây có tổng đến 13.
1, 6, 3, 5, 11
Đúng Sai
Đáp án: Câu 1: Sai; Câu 2: Đúng; Câu 3: Sai
Dựa trên ý nghĩa vừa trình bày, mỗi câu trắc nghiệm IQ được soạn theo
nhiều hình thức khác nhau phục vụ cho một ý đồ riêng, nhằm đo lường một
cái gì đó của trí tuệ. Như đã trình bày trong phần lý luận trên, quan
niệm trí thông minh là sự phối hợp của nhiều thành tố giúp cho việc xây
dựng bài trắc nghiệm thành dễ dàng hơn. Các câu hỏi sẽ hướng vào đo
lường các kỹ năng trong từng thành tố. Ví dụ:
Ngôn ngữ
Toán học
Tri giác không gian
Suy luận logic
Nhận biết các mẫu
Phân loại
v.v…
Dưới dây là vài câu ví dụ:
Đo khả năng ngôn ngữ.
1. Tìm từ trái nghĩa:
- thuần Việt: Ví dụ: cho từ “Cứng”, trả lời “Mềm, “Ngày → “Đêm”, “Dài” → “Ngắn”
- Hán Việt: Ví dụ: “Thượng” → “Hạ”, “Nhập” → “Xuất”
2. Phân tách từ kép Hán - Việt:
Ví dụ: Tiếp thị → tiếp cận thị trường; Quốc sách → chính sách quốc gia.
3. Đổi trật tự từ, lập câu mới:
Với 5 từ trong câu KHÔNG BẢO, SAO NÓ ĐẾN?, lập các câu mới:
- Sao không bảo nó đến?
- Bảo nó đến, không sao?
- Nó bảo, sao không đến?
- Nó đến, sao không bảo?
4. Ghép thêm từ đơn, tạo từ đôi có nghĩa:
Cho từ “Học”. Ghép được: Học hành, học thuật, học giả, học sinh.
Đo khả năng nhận ra các khuôn mẫu, luận lý và trí thông minh toán học.
Câu ví dụ 1. Con số nào sẽ đứng kế tiếp trong dãy số sau?
1, 4, 9, 16, 25
Nhận xét: Dãy số tăng theo cách + 3, + 5, + 7, + 9, + 11, nên đáp số = 36.
Câu ví dụ 2. Con số nào sẽ đứng kế tiếp trong dãy số sau?
3, 5, 8, 13, 21.
Nhận xét: Vì trật tự các số trong dãy tuân theo quy tắc: số kế tiếp là
tổng hai số đứng liền trứơc nó. Như 3 + 5 = 8, 5 + 8 = 13, 8 + 13 = 21.
Suy ra đáp số là 34 (vì 13 + 21 = 34).
Đo khả năng xếp loại và trí thông minh toán học.
Câu ví dụ: Con số nào không thuộc cùng nhóm?
Đáp án = 17 (vì là số lẻ duy nhất).
4
32
144
17
28
122
18
64
188
322
14
202
Kiểm tra trí thông minh toán học, logic và ngôn từ.
Câu ví dụ: Chữ cái trong ô cuối là gì ?
E
C
O
B
A
B
G
B
N
D
B
?
Đáp án = H
Lời giải: Chuyển đổi mỗi chữ cái thành con số ở vị trí tương đương với
nó trong bảng cữ cái (tiếng Anh), ví dụ chữ C thành số 3. Sau đó, tại
mỗi hàng, nhân hai số trong hai cột đầu để tính ra chữ cái tương ứng tại
cột thứ ba.
Kiểm tra khả năng nhận ra mẫu hình (pattern) và khả năng về thị giác.
Câu ví dụ: Chọn một hình kế tiếp hợp lý từ trong 6 hình cho bên dưới.
Giải thích quy luật: Cả khối hình di chuyển theo chiều kim đồng hồ và
hình vuông chuyển động ngược chiều kim đồng hồ trong khi tự xoay 45 độ
quanh nó. Một nửa của đường thẳng di chuyển 90 độ theo chiều kim đồng
hồ, trong khi nửa còn lại di chuyển 45 độ ngược chiều kim đồng hồ. Đáp
án là hình E.
Đo năng lực tri giác không gian
Câu ví dụ: Hãy chọn miếng ghép bên phải lắp đúng vào hình bên trái:
Đáp án C
Kiểm tra khả năng phân loại và tri giác không gian.
Câu ví dụ: Hình nào khác với những hình còn lại?
Đáp án = A
@những thứ gì ảnh hưởng đến IQ@
1. Trường học ảnh hưởng tới IQ
2. IQ không chịu ảnh hưởng của thứ tự sinh
3. Sữa mẹ liên quan đến IQ
4. IQ biến đổi theo ngày sinh
5. Gen di truyền ảnh hưởng IQ
6. Kích cỡ đầu liên quan IQ
7. IQ thế hệ sau ngày càng tăng
8. IQ bị ảnh hưởng bởi thực đơn ăn uống
@Còn đây là trang wed đo chỉ số IQ trực tuyến@
-" class="postlink" target="_blank" rel="nofollow">
http://www.bacsigiadinh.com/testiq_detail.php?id=2
Tiêu đề: Đo chỉ số IQ Đây 
Sun Apr 17, 2011 12:01 pm